لیکنه: ژان پال سارتر        ژباړه: حبیب الرحمن تاثیر

زه د ماؤزې تنګ پلوی نه یم، شاید د دې له پاره له ما څخه دا ویل کېږي چې زه په قومي محکمه کې د ماؤزې پر پلویانو چې کومه محکمه صادره شوه په دې اړه خپل تاثرات ولیکم، په دغه محکمه کې د ماؤ پلویانو چې کوم بیانونه او مرکې ورکړې هغه رښتیا دي، که څه هم د فرانسې ډیری خلګ ناخبر دي، خو د دې له پاره زه د هغوی فسلفې او سیاسي رویې معترف کول غواړم، که څه هم د هغوی له جملې څخه یو زه په ‌ذاتي توګه پېژنم، د ماؤ له پلویانو سره د نظر له څرګندولو وروسته زه دغې پایلې ته ورسېدم چې هغوی په خپله سیاسي مبارزه کې درې اصول خپل کړي دي.

لومړی اصول دا چې هغوی انقلاب ځپلي پر خپلو سینو پورې نیول غواړي، که څه هم هغوی یو داسې معاشي، معاشرتي او ټولنیز خوب ته شرمنده کول غوښتل څنګه چې يې مالکان تړل او خلاصول نه مني، هغوی دغه اصول د ۱۹۵۰م په لسیزه کې خپل کړل، څه وخت چې خروشیف فرانسې ته راغی او هغه موږ ته تر امن د ژوندي اوسېدلو (Peaceful co- existence) مشوره راکړه او له هغه وروسته کله چې ډیګال د حکومت زمواري پر غاړه واخیسته، نو په فرانسه کې کیڼ اړخو ګوندونو د طاقت په زور باندې پر هغوی زور راوړ، په هغه دوره کې چا هم د تشدد پر ناجایز استعمال باندې یوه زره نیوکه هم نه شوی کولی، په پیل کې له کیڼ اړخو ګوندونو څخه دغه تمه کیده چې هغه به په عامو ټاکنو کې بریالي شي او په سوله ییزه توګه به واک واګې ترلاسه کړي، خو داسې و نه شول او حالات له بد څخه بدتر شول.

د ۱۹۵۰ او ۱۹۶۰ په لسیزو کې موږ د سوله ییز انقلاب او د تشدد په اړه په وازه خوله اظهار خیال نه شوی کولی، بیا موږ ټولو ولیدل چې په ټول هیواد کې د تشدد څپه خوره وه، محصلینو او کارګرانو څو غوښتنې وړاندې کړې، چې د حاکمو خلګو استازو یې اوریدل نه غوښتل او پولیسو پر هغوی باندې بریدونه پیل کړل، کارګرانو او محصلینو ته اندازه ولګیده چې حاکم یې بې وسه محسوسوي، نو له دې امله هغه له پولیسو څخه کار اخلي او خپل کمزوری حکومت ژغوري، په دغه موده کې د بورژوا حکومت بنیادونه په لړزاند وو، تر څه مودې پورې د کارګرانو او محصلینو غورځنګونه ختمېدونکي ښکاره کېدل، څه وخت چې د کارګرانو او محصلینو د غورځنګ زور د اوبه کیدو په حال کې ښکاره شو، نو د ماؤ پلویانو له دغه حالاتو څخه ګټه پورته کړه او د انقلابي غورځنګ د پرمخ وړلو هڅه یې کوله، ځکه د هغوی په وړاندې د ماؤزې تنګ هغه متل وو چې: (سیاسي طاقت د ټوپک په زور پیدا کیږي)، لاکن هغوی ته ژر دغه احساس وشو چې په فرانسه کې ټوپکان نه شته، نو د دې له پاره ولس له وسله والې مبارزې څخه کار نه شوی اخیستی، د دې له پاره د ماؤزې پلویانو ولس د دغه مبارزې له پاره تیارول شروع کړ، د دغه موخه د بورژوا حکومت او اقتدار ته تلل وو او وسله واله مبارزه هغه وخت نزدې وه، چې د هغې له پاره هر انقلابي ځان تیارول غوښتل.

د ماؤزې پلویانو یوه سیاسي رساله پیل کړه، په کومه کې چې د ولس د جزباتو ترجماني ښکاریده، د دغه رسالې لومړي دوه مدیران حکومت ونیول، د رسالې چلوونکو ماته د دغه مدیریت وړاندیز وکړ ما ومانه، د رسالې د مقبولیت ته په کتو سره حکومت زیات پرېښان شو او په رسالې یې محکمه صادره کړه، دولت پر قاضي زور راوړ چې د یو کال له پاره د رسالې د بندولو حکم صادر کړي، لاکن قاضي انکار وکړ، ځکه چې هغه په خپله د ازادۍ فکر ته قایل وو، رساله چاپېده او خلګو ته رسیده، د قاضي له دغه رټ انکار سره دولت مایوسه شو او تر دې غټ کار ته یې لاس واچاوو او له جنوري ۱۹۷۰ څخه یې په بازار کې د رسالې غایبول پیل کړل، دا هغه رساله وه چې په کې ولس ولس ته مخامخ او مخاطب وو او په ولسي مبارزه کې ورګډېدو ته تیارېدل، دغې رسالې د سیاسي بدلون له پاره لاره هواروله، حکومت چې پر دغه رسالې څومره زور او فشار راووړ همدومره یې په خلګو کې محبوبیت پیدا کاوه او د کمال خبره دا وه چې دا رساله د هر چا وه، خو د هیچا نه وه، په دغه رساله کې ډیری لیکنې او مضامین د کلیوالو او کارګرانو خپرېدل، چې په ساده او کلیواله ژبه به یې خپلې ستونځې بیانولې، په هغوی باندې کیدونکې ظلمونه به په کې بیان شوې وو او د هغوی خلاف به احتجاجونونه کیدل، هغې به د کوم ګوند په اساسنامه عمل نه کاوه، لاکن د خپل زړه غږ یې پورته کاوه، دغه رساله به پولیسو چوروله، خو د پولیسو تر چورولو او غایبولو وړاندې به هغه کارګرانو په ټول هیواد کې وېشلې وه، پولیسو به ډیری داسې ځوانان نیول چې دغه رساله به يې ویشله، حکومت هم په دې وپوهېده چې هغه د بورژواکي اصولود کارولو له امله له ناکامۍ سره مخ کېږي، اخیر یوه ورځ حکومت د دې رسالې ضبطول بند کړل او هغه هم له نورو رسالو سره په بازار کې خرڅېده، په دغه رساله کې د چاپېدونکو مضامینو او مرکو په لوستلو بورژواکان او روايتي خلګ پر لاره سیخ کړل، هغوی ته اندازه وشوه چې ولس او کارګران د غلامۍ، ناانصافۍ، ظلم او بربریت په وړاندې غږ پورته کولی شي او هغه د سرمایه دارانه نظام په وړاندې بغاوت کولو ته تیار دي، نو د ماؤزې پلویانو په خپل انداز او طریقه ثابته کړه چې د حاکمو او محکومو، ظالمانو او مظلومانو ترمنځ یوواځینۍ رشته د ظلم او تشدد رشته ده.

د ماؤزې د پلویانو دوهم اصول د ولس جزبات په ازادانه توګه او په بې جوړښته د بیان اظهار دي، د هغوی خیال دی چې په پیل کې کارګر او ولس د هغوی له کړو وړو څخه بیانوي، چې د هغوی مالکانو او حاکمانو هغوی ته ور زده کړي دي، لاکن سوکه سوکه هغه د خپلو جزباتو له پاره خپله ژبه او خپله د اظهار طریقه خپلوي، خو په پیل کې حاکم هغوی ته یواځې دا ور زده کړي وو چې:

کډوالاو کارګر بې کاره دی

او ښځه بې وقوفه ده.

خو ساده مخلوق دغه متعصبانه خبرې منلې، لاکن وروسته هغوی ته حقیقت ښکاره شو او په عملي مبارزه کې ورګډ شول، په داسې مبارزه کې چې د زړه او خولې خبره په کې یوه وه، افکار او عمل یو وو، لېنن به ویل: (مجرده فلسفه او مجرد عمل دواړه نیمګړي دي، موږ یې باید د یووالي پلټه پیل کړو)، ګنې د پوهانو او کارګرانو ترمنځ به یوه خالیګا رامنځ ته شي، روشنفکران یوه فلسفه وړاندې کوي، لاکن په سیاسي توګه ورباندې بې عمله پاته کېږي، کارګران یوواځې یو انقلاب راولي خو له فلسفې څخه بې برخې پاته کېږي، د ماؤ پلویان د فلسفې او عمل، نظريې او تحریک په منځ کې د یو پول جوړولو هڅه کوي، کله چې بورژوا حاکمه طبقه تر یوې اوږدې مودې پورې د کارګرانو خیالات او جزبات تر تاثیر لاندې راوستلو هڅه کوي نو بیا د محکوم او مظلوم طبقه د خپلو جزبانو اظهار په تشدد کوي او په انقلابي غورځنګ کې یو جوش او شدت پیدا کېږي، څه وخت چې یو انقلابي غورځنګ فعالېږي نو ولس او کارګران سره یو ځای کېږي او له خپلو سیاسي رهبرانو څخه ډیر وړاندې ځي، د انقلاب په لاره کې د همغږي کولو له پاره لومړی باشعوره انقلابي مشر د ولس او کارګرانو طبقه فعاله ساتي، کله چې په یوه ډله کې سیاسي شعور بیدار شي نو بیا هغه ډله نورې ډلې له خپل ځان سره یو ځای کړي او هغه په یوه متحده مبارزه کې ورګډېږي، دا ډول د انقلاب په لاره کې همغږي وي، د رهبرانو دا کار دی چې هغه دغه غورځنګ نه سست و اوسوي او نه یې ووژني، ځکه د رهبرانو دا ایماني فریضه جوړیږي چې دغه د ولس غورځنګ دی او مشران په خپله د دغه غورځنګه روح روان ګڼل کېږي، تجربه کار انقلابي مشران غورځنګ او مبارزه په فطري توګه باندې باید وړاندې یوسي.

د ماؤزې د پلویانو دریم اصول له اخلاقیاتو سره د انقلاب تړاو دی، هغه د انقلاب د تشدد اخلاقي جواز وړاندې کوي، هغه وايي چې بورژوا حاکمان کارګرانو ته دا حکم کوي چې هغه د ده تابعداري وکړي، ځکه چې کارګر کمزوری وی، نو بیا د هغه تابعداري کوي او پټه خوله پاته وي، لاکن چې کله د هغه د صبر پیمانه ډکیږي او له دغه ناانصافۍ او تابعداري څخه تنګېږي، نو بیا د بغاوت کوي او بیا د خپلو حقونو له پاره غږ پورته کوي، هغه د ظلم په وړاندې مبارزه کوي، غواړي چې د دې له پاره ولې له تشدد څخه کار وا نه خلي، هغه وايي د بورژواکي د اخلاقیاتو عمارت د استحصال په بنیادونو ولاړ دی، د دې له پاره په بنیادي توګه غیر اخلاقي وي، انقلابي د ظلم ختمول د انصاف فضا قایمول غواړي، د دې له پاره د هغه تشدد اخلاقي وي، که څه هم له دې څخه د چا استحصال مقصود نه وي، هغه ظالمانه نظام په منصفانه نظام بدلول غواړمي، د انقلابیانو دا خیال دی چې د انقلاب په دغه پېچومي دانشوران مرسته نه شي ورسره کولی، که څه هم د هغوی رښتیا انفرادي کېږي، په دې اړه چې هغه نظمونه او مقالې لیکي، لاکن په دغه باندې عمل نه کوي او په سیاسي مبارزه کې نه ورګډېږي، د هغوی تحریرونه د هغوی د خپلې ټولنې له سیاسي حقیقت سره رشته نه جوړوي، هغه په خپلو اصولو عمل نه کوي، د هغه په افکارو او کردار کې ډیر پوپیر لیدل کیږي او هغه په عملي توګه په هغه غورځنګ کې نه ورګډیږي، چې د ظلم او ناانصافي د ختمولو هڅه کیږي.

د ماؤ پلویان له هر رنګه غلامي څخه ځان ژغورل او یوه ازاده ټولنه قایمول غواړي، هغه له کارګري څخه انکار نه کوي، لاکن د داسې مزدوري خامخا خلاف وي چې د سرمایه دارو له پاره په کې ګټې خوندي کول وي،نه چې په کې د مزدور فلاح، بهبود او ښه والی نه وي، په فرانسه کې د کارګرو په حق کې غورڅنګ د ۱۹۳۰ په لسیزه کې زور واخیست او اوس د ۱۹۷۰ په لسیزه کې په هغه کې یو نوی جوش او ولوله پیدا شو، هغه د ماوسټ په رنګه ټولنه جوړول غواړي، په کوم کې چې انسان د انسانانو استحصال نه کوي، د ماؤ د انقلابي لارویانو په ذهن کې انقلاب یو خوب دی او هغه د دغه خوب تعبیر شرمنده کول غواړي، هغه د روشنفکرانو د فلسفې خلاف نه دي، لاکن پر دغې فلسفې عمل کول د یوې منصفانه ټولنې په بنیادونودرول غواړي.

هغه د ازادۍ په کردار او ګفتار ایمان لري

هغه ازادې محکمې قایمول غواړي.

هغه غواړي چې حاکم له خپلو ناجایزو مراعاتو او ګټو څخه لاس پر سر شي، تر څو کارګر، غریب او ښځه یو باعزته، ازاد او خومختار ژوند تیر کړي، کیڼ اړخي غورځنګ یوه پېړۍ اړولې د سرمایه دارانه نظام استحصال ډیری بڼې بدلې کړې او کیڼ اړخو تحریکونو د هغوی مقابله وکړه، په اوسنۍ دوره کې چې سرمایه دارانه نظام ډیر منظم شوی دی، په فرانسه کې د ماؤ د پلویانو تحریک هغه یواځينی غورځنګ دی چې په پوره توګه ددغه غاصبانه، ظالمانه او سرمایه دارانه نظام مقابله او د یو منصفانه نظام د قیام هڅه کوي.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: